Linh Từ quốc mẫu, có thể có tên thật là Trần Thị Ngừ, là hoàng hậu cuối cùng của nhà Lý, vợ vua Lý Huệ Tông và sau này là Trần Thủ Độ, mẹ đẻ của vua Lý Chiêu Hoàng (nữ vương hiếm hoi trong lịch sử nước ta). Nói về công lao của bà, đối với nhà Trần bà có vai trò cốt cán trong việc soái ngôi nhà Lý, đối với đất nước bà có công lao to lớn trong việc giữ ổn định hậu phương khi quân ta phải chống lại quân xâm lược Nguyên - Mông. Tuy vậy, đối với người chồng đầu, vốn yêu thương bà hết mực,có vẻ như bà là kẻ bạc tình bạc nghĩa, đối với hai đứa con gái ruột - Lý Chiêu Hoàng và Hiển Từ Thuận Thiên hoàng hậu, bà giống như một người mẹ ác độc, vô tình.
 |
| Tượng thờ bà tại động Thiên Hương - Ninh Bình |
Lý Huệ Tông khi còn là hoàng thái tử có lần chạy giặc tới quê bà mà tình cờ gặp mặt, liền đem lòng cảm mến. Biết được điều này, gia đình bà, lúc bấy giờ đã là thế phiệt khống chế cả một vùng tạo điều kiện gần gũi, đem bà gả cho Huệ Tông. Khi Huệ Tông lên ngôi, bà được phong Nguyên Phi. Sau này, do tranh giành quyền lực, quân triều đình nhà Lý và quân họ Trần liên tiếp có xung đột. Mặc dù vây, Huệ Tông vẫn yêu thương, giữ bà ở bên cạnh ngay cả khi phải chạy loạn lên Lạng Sơn. Thái hậu vô cùng ngứa mắt với cô con dâu dòng dõi quân địch, nhiều lần bảo Huệ Tông đuổi đi mà không được. Về sau sai người nói với bà, bảo phải tự sát. Huệ Tông biết bèn ngăn lại. Hoàng Thái hậu bỏ thuốc độc vào đồ ăn. Mỗi bữa ăn Huệ Tông thường chia cho bà một nửa và không lúc nào cho rời bên cạnh. Cuối cùng, trước nguy cơ từ thái hậu, Huệ Tông buộc phải mang bà chạy đến doanh quân Trần mà giảng hòa.
Nhiều năm sau đó, họ trần càng ngày càng thu hết binh quyền, ép Huệ Tông phải giả điên, đi tu, nhường ngôi cho con gái. Vẫn chưa yên tâm, Trần Thủ Độ (Chồng sau của bà), bức tử vua Huệ Tông. Tương truyền, Huệ Tông lúc bấy giờ làm sư đang nhổ cỏ trong chùa, thì Thủ Độ có bảo "Nhổ cỏ thì phải nhổ cả rễ sâu", Huệ Tông đáp lời "Điều ngươi nói, ta hiểu rồi", rồi treo cổ tự vẫn sau vườn. Việc sau đó nhà Trần tàn sát hoàng tộc nhà Lý như thế nào, sử sách vẫn còn ghi nhớ.
Lại nói đến con bà, vua Lý Chiêu Hoàng rồi cũng phải nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh - cháu ruội gọi bà là cô, lui về làm hoàng hậu, theo sự sắp xếp của bà và Thủ Độ. Lý hoàng hậu chỉ sinh cho Trần Cảnh một con trai, chả may lại mất sớm. Để tránh việc mất ngai vàng, bà và Thủ Độ lại ép Trần cảnh phải bỏ vợ mà cưới chị dâu nguyên là Thuận Thiên công chúa, chính là con ruột của bà và Lý Huệ Tông, em gái của Lý Chiêu Hoàng khi ấy đang có mang 3 tháng. Cùng một lúc phá hoại gia đình của hai con gái ruột, thủ đoạn này phải nói là chưa tùng thấy từ xưa đến nay ở cả trong dân gian lẫn nơi cung đình.
Mặc việc có thế nào, công lao của bà vẫn không thể phủ nhận, bà vẫn được nhân dân tạc tượng lập đền thờ tại động Thiên Hương - Ninh Bình. Chỉ còn nỗi ấm ức thiên cổ của Huệ Tông và hai cô con gái.
No comments:
Post a Comment